Кӑҫалхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче вилекенсен йышӗ Чӑваш Енре сахалланнӑ. Статистсем шутласа кӑларнӑ тӑрӑх, пӗлтӗрхи ҫулталӑк пуҫламӑшӗнчинчен кӑҫалхи ҫак тапхӑрта ҫын вилесси 3,5 процент чакнӑ. Цифра чӗлхипе тата официаллӑ чӗлхепе каласан, ҫын йышӗ естествӑлла майпа чакнин кӑтартӑвӗ 84-па танлашнӑ. Унчченхи тапхӑрпа танлаштарсан, ку вӑл 168 сахалтарах.
Кӑҫалхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенчен пӗлтӗрхинчен 2,8 процент ытларах ача ҫуралнӑ: «ҫӗн кайӑксен» йышӗ 2590-пе танлашнӑ. Ҫын шучӗ естествӑлла майпа ӳснӗ хуласен шутӗнче — Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар тата Йӗпреҫпе Красноармейски районӗсем.
Вилекенсен шучӗ — 2674. Ҫынсен 43 проценчӗ юн ҫаврӑнӑшӗсен чирӗпе пурнӑҫран уйрӑлнӑ, тулаш сӑлтавпа — 41 проценчӗ, вар-хырӑм тата сывлӑш ҫулӗсен чирӗпе — 6,4 тата 5,4 проценчӗ.
Пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта «Талантсен хумӗ» регионсен хушшинчи конкурс иртӗ. Хореографи тата ӳнер пултарулӑхӗн ӑмӑртӑвне Чӑваш Енри пултаруллӑ ҫынсем кӑна мар, Хусанти, Ешӗлварти (Зеленодольскри), Калуга облаҫӗнчисем те килӗҫ.
Хальлӗхе 500 ҫын хутшӑнма заявка панӑ. Анчах вӗсен шучӗ ӳсме те пултарать. Конкурс «Химик» культура ҫуртӗнче иртӗ. Раҫҫейри Кино ҫулталӑкне халалланӑскер ирхи 9 сехетре пуҫланӗ те 15 сехетре вӗҫленӗ.
Конкурса ачасене хореографи, ӳнер пултарулӑхӗнчен аталанма пулӑшас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ. Ҫамрӑк артистсем тӗрлӗ номинацире тупӑшӗҫ: ташӑ, мода, хореографи композицийӗ…
«Раҫҫейри чи юратнӑ кино» ятарлӑ номинацире ачасем тӗрлӗ жанрлӑ номерсем кӑтартӗҫ.
Хуратул ҫиме Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ чарнӑ. Анчах икӗ регионпа мар. Пӗр вырӑнта. Ҫӗнӗ Шупашкарти «Веселый гном» (чӑв. Хаваслӑ гном) ача-пӑча пачхинче.
Хуратул кӗрпине Управлени ӗҫченӗсем шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденийӗнче ирттернӗ тӗрӗслев вӑхӑтӗнче тупса палӑртнӑ. Тепӗр тесен, ку кӗрпе ҫиме юраманнисен йышшинчен мар-ха. Тӗрӗслевҫӗсем кӗрпене унӑн пахалӑх марки пулманнишӗн тиркенӗ.
Хуратула ача пахчи муниципалитет нуши валли тесе тавар накладнойӗпех туяннӑ.
Кӗрпен пахалӑхне ӗнентерекен кирлӗ хутсем пулманнине кура тӗрӗслевҫӗсем хуратулӑн тӗслӗхне Хусанти ятарлӑ лабораторие тӗрӗслеме ярса панӑ. Унтисем пахаличчен асӑннӑ партие пӗҫерме юрамасть тесе ача пахчине асӑрхаттарса хӑварнӑ. Кӗрпешӗн яваплин тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян 15 ҫулти пикепе тӗл пулнӑ. Республикӑна ертсе пыракан ҫын ҫап-ҫамрӑк хӗрпе курнӑҫнинче ним тӗлӗнмелли те ҫук. Унпа вӑл Правительство ҫуртӗнче хире-хирӗҫ ларса юмахланӑ. Хӗрӗ ахаль-махальскер мар. Ҫамрӑксен хӗллехи II Олимп вӑййисен слоуп-стайл енӗпе чемпион ятне тивӗҫнӗскер, Лана Прусакова ятлӑскер.
Ҫӗнӗ Шупашкар пикине Элтепер ҫамрӑксем Олимп вӑййинче хайсене епле кӑтартнине сӑнаса пынине пӗлтернӗ. «Пирӗн спортсмен чемпионка пулса туни мана питӗ килӗшет. Эпир сирӗншӗн савӑнатпӑр тата мӑнаҫланатпӑр», — тенӗ Михаил Игнатьев. Пике вара ӑмӑртура хӑй епле хумханни пирки Элтепере каласа кӑтартнӑ.
Лана Прусакована тата унӑн тренерне Никита Васильева Элтепер алла ҫыхмалли сехет парнеленӗ.
Халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрта ваттисене кино пулӑшнипе сиплеҫҫӗ. Ку технологие центр иртнӗ ҫулхи авӑн уйӑхӗнче ӗҫлеттерсе янӑ.
Епле кино суйлассине центрӑн психотерапевчӗ палӑртать. Ушкӑнпа пӗр-пӗр фильм пӑхнӑ хыҫҫӑн ватӑсем кинона пӗрле сӳтсе яваҫҫӗ. Унти пулӑмсемпе сӑнарсене йышӑнасси кашни ҫыннӑн шалти комплексӗсенчен килет тесе ӑнлантараҫҫӗ специалистсем.
Кинотренинг вӑхӑтӗнче ҫӗнӗ шупашкарсем хальлӗхе «История дельфина», «Миссис Даутфайр», «А зори здесь тихие», «Белые росы» тата пилӗк Оскара тивӗҫнӗ «Форрест Гамп» фильма пӑхма ӗлкӗрнӗ. Унтан вӗсем пурте пӗрле пулса кинолентӑри сӑнарсен тыткаларӑшне, шӑпи вӗсен мӗншӗн ҫавӑн пек ҫаврӑнса тухнине сӳтсе явнӑ геройсемпе пӗрле савӑннӑ та, куляннӑ та.
Суйлав ҫывхарнӑ май политиксен хушшинче ӑнланманлӑхсем сиксе тухкалани вӑрттӑнлӑх мар-ха. Анчах тепӗр чух пӗр парти пайташӗсем те пӗр-пӗринпе тем пайлайми (мӗн пайлайманнине, пӗр енчен, тӗшмӗртме йывӑрах мар-ха) пулса каяҫҫӗ.
Ӗнер, акӑ, Ҫӗнӗ Шупашкарта пуху ирттернӗ чух коммунистсем йӗрке хуралҫисене чӗннӗ-мӗн.
Отчетпа суйлав конференцине ирттерме коммунистсем малтанах палӑртса хунӑ-мӗн. Анчах патне ҫитеспе парти рескомӗн пӗрремӗш секретарӗ Валентин Шурчанов ӑна урӑх вӑхӑта куҫарма ыйтнӑ. Делегатсем Шурчановӑн тата Зюгановӑн йышӑну пӳлӗмӗнче пухӑннӑ. Анчах асӑннӑ хулари комитетӑн пӗрремӗш секретарӗ Адольф Федоров делегатсене саланма ыйтнӑ. Лешсем ҫакна ӑша хывманнине кура Адольф Федоров полици чӗннӗ. Ҫапла тума ӑна унӑн пуҫлӑхӗ хушнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
РФ Патшалӑх Думин Вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитечӗн председателӗн ҫумӗ Алена Аршинова Ҫӗнӗ Шупашкарти 5-мӗш шкулта тата 44-мӗш ача пахчинче пулнӑ.
Депутат ашшӗ-амӑшне пӑшӑрхантаракан ыйтусем тавра калаҫнӑ. 5-мӗш шкул директорӗ Валентина Петрова стадионсем пирки манмалла маррине каланӑ. Вӗсем ГТО нормине параҫҫӗ, анчах шкул стадионӗнче 40 ҫул каяллах асфальт сарнӑ.
Ҫак шкулти биологи учительне Ирина Егоровӑна ачасем Мускава вӗренме кайсан общежити ыйтӑвӗ сиксе тухнишӗн пӑшӑрханать. Ара, халӗ унти чылай аслӑ шкула пысӑклатаҫҫӗ-ҫке-ха. Алена Аршинова кашни ачапа хӑй ӗҫлеме хатӗррине палӑртнӑ.
Екатерине Владимирова, «Ҫулталӑкри учитель» республика конкурсӗнче ҫӗнтернӗскер, 5-мӗш классемшӗн кулянать. Ытти регионти тантӑшӗсем икӗ ют чӗлхе вӗренеҫҫӗ, пирӗннисем вара — пӗрре. Ку — расписанире чӑваш чӗлхи урокӗ пурришӗн. Чӑваш чӗлхине пӑрахӑҫламасӑр икӗ ют чӗлхе вӗрентсен, ачасене йывӑр килет — ҫапла шухӑшлать вӑл. Пӗр ют чӗлхе вӗренни, унӑн шухӑшӗпе, аслӑ шкула кӗнӗ чухне ура хурать. Алена Аршинова кунта нимӗнле йывӑрлӑх та курмасть.
Ҫӗнӗ Шупашкарта конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Хулана илемлетмелли эскиза кашниех ярса пама пултарать.
Конкурс пушӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пырӗ. Ӑна икӗ номинаципе ирттереҫҫӗ: «Ҫӗнтерӳ тӳремне хитрелетмелли чи лайӑх эскиз» тата А.И.Андрианов ячӗллӗ ачасемпе ҫамрӑксен пултарулӑхне аталантармалли центр» тата «Ача-пӑча ӳнер шкулӗ» хушшинчи территорие илемлетмелли чи лайӑх эскиз».
Ӗҫсене ҫак адреспа илсе пымалла: Ҫӗнӗ Шупашкар хули, Винокуров урамӗ, 14-мӗш ҫурт, 218-мӗш пӳлӗм. Эскиза хут ҫине ӳкермелле тата электронлӑ вариантне илсе пымалла.
Республикӑра нумаях пулмасть «Ачалӑх ячӗпе, ачалӑхшӑн» ыркӑмӑллӑх марафонӗ старт илнӗ. Унтанпа пухмач пуянланма тытӑннӑ ӗнтӗ.
Пухмача Шупашкар ҫыннисем тата кунти предприятисем ытларах укҫа хывнӑ – икҫӗр пин тенкӗ ытла. Вӑрнар, Елчӗк, Йӗпреҫ районӗсем, Ҫӗнӗ Шупашкар хули те хастарлӑхӗпе палӑрнӑ.
Ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсем айккинче юлманнипе нумай ачаллӑ тата сахал тупӑшлӑ ҫемьесем ҫулсеренех пулӑшӑва тивӗҫеҫҫӗ. Укҫа-тенкӗ сусӑрсене воспитани паракан ашшӗ-амӑшӗ валли те каять. Шкулсемпе интернатсене вара ҫӗнӗ сӗтел-пуканпа, теттесемпе, кӗнекесемпе тивӗҫтереҫҫӗ. Укҫа-тенке хӑш район-хулара пухнӑ — ҫавӑнтах усӑ кураҫҫӗ. Хальлӗхе марафонра 1 миллион та 600 пин тенкӗ ытла пухнӑ.
Потребительсен правине хӳтӗлемелли куна, вӑл пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулать, халалласа Роспотребнадзорӑн республикӑри управленийӗ «хӗрӳ линисем» уҫма йышӑннӑ.
«Хӗрӳ лини» номерӗсене управлени пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнчен тытӑнса 18-мӗшӗччен ӗҫлеттерессине пӗлтерет.
Тӗрлӗ ыйтупа тӗрлӗ номерпе шӑнкӑравламалла. Апат-ҫимӗҫ пахалӑхӗпе ҫыхӑннӑ ыйту сиксе тухсан 58-50-79 номерпе шӑнкӑравламалла. Тавар пахалӑхӗ, пулӑшу кӳнин шайӗ тивӗҫтермесен 58-17-19, 58-25-95 номерсемпе пӗлтермелле. Шӑнкӑравсене управлени ирхи 9 сехетрен пуҫласа 16 сехетчен йышӑнассине пӗлтерет.
Управленин вырӑнсенчи пайӗсем те ҫынсене пулӑшма хирӗҫ мар. Патӑрьел районӗнчине 8 (8353) 25-03-45, Канашрине, 8 (8353) 32-24-49, Ҫӗрпӳ районӗнчине 8 (8354) 52-13-30, Ҫӗмӗрлеринчине 8 (8353) 62-29-15, Ҫӗнӗ Шупашкартине 8 (8352) 78-44-19 номерсемпе шӑнкӑравламалла.
+16.3 °C